Ziekenhuis in Macha

We worden ‘s morgens opgehaald door de bisschop. Er gaan twee Amerikaanse vrouwen mee (in de achterbak) die twee weken stage gaan lopen in het ziekenhuis. Het is eind jaren vijftig gesticht en eigendom van de Brethern in Christ (zeg maar: de Zambiaanse doopsgezinden). Na drie kwartier asfalt en zo’n twintig minuten ‘echte Zambiaanse weg’ komen we bij een heel groot complex aan. Er is een opleidingsschool voor verpleegsters (met plaats voor ongeveer 75 mensen), een onderzoekscentrum voor malaria, een aidskliniek, er is een tbc afdeling, grote zalen voor de vrouwen en voor de mannen. Een kinderafdeling en een ruimte voor voeggeborenen. De verloskamer heeft vier bedden. Er is een tandartspraktijk, een oogkliniek een eigen laboratorium, een apotheek.
We worden aller hartelijks ontvangen door de directeur, de heer Abraham Mtango, die erg blij is met het geld van een van de doopsgezinde fondsen dat we komen brengen. Het zal besteed worden aan apparatuur waarmee een echo gemaakt kan worden. Ook de ballonnen en de grote zak met knuffels voor de kinderen zijn hier erg welkom. We geven hem ook de foto’s die Marjolein Dekker – een voormalige Sneeler (jongerenwerk van de doopsgezinden in Haarlem) heeft meegegeven. Doordat zij hier drie maanden heeft gewerkt zijn wij in contact gekomen met dit fantastische ziekenhuis. Een ziekenhuis dat van de overheid evenveel geld zou moeten krijgen als de reguliere ziekenhuizen, maar als ¼ of 1/5 werkelijk betaald wordt zijn ze al blij!

Dan komt de ‘hoofdarts’, de Amerikaan dr. John Spurrier. Met tussenpozen werkt hij hier al 30 jaar. Hij geeft ons een fantastische rondleiding. Eerst de verloskamer, er zijn geen bevallingen dus we kunnen naar binnen. Schoon, dat wel. Maar o wat een verouderde zaak. Lakens op de bedden? Nou nee, gescheurde doeken. Gordijnen tussen de bedden… je weet het antwoord al! Daarna naar de kamer waar de vrouwen met te vroeg geboren baby’s liggen. Ze zijn erg trots om hun kindje te kunnen laten zien. Eentje, een week oud, woog 1,1 kilo bij de geboorte. Nu inmiddels 0,4 gram zwaarder. De baby’s krijgen voeding via een soort injectie in de mond met krachtig voedsel. Daarna pas aan de borst. Anders verbruiken ze te veel energie bij het zuigen. Er is een tweeling, een kindje zo groot als een vuist. De kamer wordt zo warm mogelijk gehouden en de kinderen worden door de vrouwen zoveel mogelijk tegen hun lijf aangehouden. Een couveuse is er niet. We gaan even naar de vrouwenzaal (16 bedden aan de ene kant, 16 aan de andere). Alle patiënten (er zijn 208 bedden) krijgen 3 keer per dag een maaltijd. De verzorging en de ‘extra’s moeten van de familie komen. Een familielid slaapt onder het bed, achter het ziekenhuis is een heel kampement voor familie en daar achter weer een marktje.

Dokter Spurrier vertelt enthousiast over het malariaprogramma. Omdat dit ziekenhuis er in slaagt om bijna 100% van de mensen in de omgeving te testen (ook – of moet ik zeggen juist – de mensen die niet ziek zijn, maar wel drager kunnen zijn) is de malaria heel erg afgenomen. Zijn methode gaat nu ingevoerd worden in heel Zambia! Hij wil hetzelfde voor HIV/AIDS: iedereen testen en alle dragers medicijnen geven.
We praten lang met hem. Het blijkt dat hij nauwe contacten heeft met de Erasmus Universiteit en de Nederlandse overheid heeft mee betaald aan het malaria onderzoekscentrum. Maar hij heeft ook contacten met TEEZ: hij heeft mee de eerste vertaling in het Tonga gefinancierd. En – zegt hij – de doopsgezinden in Nederland hebben dat indertijd ook gedaan. Hij kent de stimulerende krachten achter TEE Africa (een echtpaar van inmiddels in de 80) en zal ons in contact met haar (hij is overleden) brengen… Wat is de wereld klein!

Het is inmiddels tegen enen en bloedje heet. We hebben nog niks gedronken en ik voel me wiebelig worden. Gelukkig heb ik gehoord dat er een winkeltje op het terrein is. Abraham brengt me er heen: ik wil flesjes water kopen. Maar dat hebben ze niet. Water drink je maar uit de kraan (maar wij dus niet). Ik ga gelukkig weg met een aantal ijskoude flesjes appelsap. We nemen heel hartelijk afscheid.
Willemien